God heeft de beste van alle mogelijke werelden berekend

  Leibniz, Theodicee, 1705

Het universum overweldigt mij; ik geloof niet dat dit horloge kan bestaan zonder dat het een maker heeft

                                                                                  Voltaire, Les Cabales, 1772

Elk verschil tussen mens en dier is slechts gradueel

Darwin, The descent of man, 1871

Het collectief lijden aan waanvoorstellingen noemt men religie 

    Pirsig, Zen en de kunst van het motoronderhoud, 1974

SARIMANOKS EMERGENTE DETECTIVE BUREAU

Ik weet niet wat ik mankeer, het zullen de zenuwen wel zijn. Piekeren. Over een paar uur word ik op de luchthaven verwacht. Kom ik alle controles door? Is mijn paspoort nog geldig? In een wip naar de overkant, maar dan wel opgepropt met honderden rochelende, proestend en zwetende lijven in een ongemakkelijke houding zodat je benen gaan slapen terwijl je zelf alert blijft op elke geluidsverandering.

   Ik moet iets eten. Of nee, ik eet te veel. Beheers jezelf!

   Hoe zit dat eigenlijk met Annelies en Mandy (Amanda)? Hebben die allebei wat gehad met Hazepad en Bolt? Van die laatste twee heb ik begrepen dat ze personificaties zijn van iemand met DIS. Maar Amanda en Annelies, dat zijn toch vriendinnen? Ik zou ook wel een dubbelleven willen leiden. De ene ik een beheerste pokersmoel die zichzelf helemaal in de hand heeft en de andere een onbehouwen woesteling die het avontuur niet schuwt. Lekker, zo’n onzingedachte. Ik moet alles achterelkaar doen in plaats van gelijktijdig. Dat kost allemaal tijd.

   Er zit een spin op de muur. Die zat hier gisteren ook. En eergisteren. Ik dacht dat-ie was opgedroogd maar als ik ertegen blaas beweegt-ie z’n poten. Hij zit daar maar. Te wachten tot er iets voorbijkomt? Is dat leven?

   Straks steek ik de oceaan over, al blijf ik liever hier. Maar als ik hier blijf weet ik dat ik het mij straks niet zal vergeven. Gaan of niet gaan, dat is niet de kwestie. Het gaat erom dat het niet allebei tegelijk kan.

   Er is een nachtfilm op tv – ik zou natuurlijk moeten slapen maar daar is geen sprake van – over een meisje dat gedwongen wordt om zichzelf te offeren voor een hoge zaak (?) Ze heeft explosieven omgebonden en steekt nu een plein over. Ze gaat op een druk punt zichzelf opblazen maar wat gaat er om in haar hoofd? Dat zegt die film niet. Wat heeft zij aan 72 maagden in de hemel? Is ze soms een lesbo? Oh nee, het gaat om witte druiven. Dan is ze vast fruitariër. Kutfilm.

   Ik moet ineens aan een vriendje van de basisschool denken. Zijn vader was moslim. De rest van de familie katholiek. Ik ben wel eens met ze mee geweest naar de kerk. Jim, zo heette mijn vriendje, vertelde dat zijn vader geen moslim meer wilde zijn omdat het allemaal terroristen waren. Maar hij liep wel in een bruine kaftan en had een zwarte baard. Net als de vieze oude man die altijd rond de kerk scharrelde en om geld bedelde. Wat een enge vent was dat. “Centebak’ noemde Jim hem, vals grijnzend. “Cen-te-bak!” joelden we hem na. We zorgden wel dat we uit zijn buurt bleven. Ik was een beetje verliefd op Jim. En hij op mij, geloof ik. Maar daar lieten we niets van merken. We waren allebei overmatig geïnteresseerd in hetzelfde meisje. Debbie. Praatten honderduit over wat Debbie in onze fantasie uitspookte. Volgden haar op veilige afstand – ik ben er nooit achter gekomen of zij ooit iets van onze belangstelling voor haar heeft bespeurd – vanuit school naar haar huis. Hingen uren op een pleintje bij haar om de hoek in de hoop een glimp van haar op te vangen. Ik herinner me een keer langs haar huis te zijn gelopen, maar zo min mogelijk de indruk wilde wekken dat ik wist waar zij woonde door strak naar de grond te blijven kijken en toen keihard tegen een zwarte baard opliep. Met een centenbak.

   Ik schrik wakker. Het is nog lang geen tijd. Achter mijn ogen zweeft nog het panorama van een onheilspellend zeegezicht. Vanaf mijn plek zie ik beneden mij een groepje mensen. Ik herken ze niet maar ik weet wie ze zijn. Zij is er ook bij. Ze komt naar me toe. Er golft verdriet. Haar glimlach is fake. Ze zou nu 20 jaar ouder zijn maar ze bestaat niet meer.

   Al die emotie. Al dat gevoel. Wat is dat eigenlijk? Verdriet? Blijdschap? Woede? Geluk? Daar kun je toch niets logisch over zeggen? Ik begrijp daar niets van.

   Waarom is Annelies niet eerder achter haar vriendin aan gegaan? Die twee waren toch onafscheidelijk? Wat was er aan de hand? Het leek wel een soort boosaardige kracht die de politieambtenaar ervan had weerhouden om Amanda op te sporen. Voodoo of zoiets. Ook onzin natuurlijk. Vriendschap is een vreemd verschijnsel. Net als liefde, trouwens. Emergent bij uitstek, je ziet het niet aankomen, onherleidbaar. Er zit geen plan achter, de aanleiding gaat buiten je om. Sommigen noemen het een wonder, anderen toeval. Ik houd het op emergent.

   Jim is dood. Een overlijdensadvertentie had zijn zelfdoding vermeld. Niet met zoveel woorden, maar wie tussen de regels las… Ik zou hem nooit hebben gekend als mijn ouders niet verhuisd waren naar een plek vlakbij het schooltje. Als de juf mij niet de lege plaats naast Jim had toegewezen. Als het een andere jongen was geweest was ik waarschijnlijk op hem verliefd geworden. Als Jim op een andere plaats had gezeten was hij vast aan mijn aandacht ontsnapt, net zoals de meesten van mijn klasgenoten. En de kinderen in de straat. Als, als, als. Mijn eerste vriendinnetje woonde een paar huizen verderop. Met haar had ik mijn eerste erotische ervaring. En mijn eerste ruzie, toen ze wilde dat ik haar pis dronk. Ik heb geen idee wat er van haar of al die andere kinderen geworden is. Ik ging mijn eigen weg en dat lag niet alleen aan mij!

   Er was een ander vriendje, nou ja, een jongen in onze straat, daar had ik altijd ruzie mee. Volgens hem was ik alleen in mezelf geïnteresseerd. Dat zal de doorslag wel gegeven hebben. Al die emoties, ik heb ze nooit begrepen. Ik had alleen maar 220 V op zijn speelgoedtreintje gezet (wat zou die dan hard rijden!). Kon-ik-ut weten dat z’n broertje op de rails zat?

   Er is een kast in mijn kamer, zo’n muurkast. De deur is gesloten, met de sleutel in het slot. Ik weet niet hoe diep die kast is. Is het een legkast of een hangkast? Zit er wat in die kast of is hij leeg? Ik zou natuurlijk even kunnen kijken, maar dat mag niet. Een lege kast is als een lege spaarpot, je krijgt er schulden van. Als ik goed luister hoor ik iets schuiven maar misschien schuift er ook niets. Soms is het net of ik iets hoor hijgen. Allemaal verbeelding. Met mijn oor tegen de deur hoor ik helemaal niets. Als ik die deur nou eens van het slot haal, zonder open maken? Alleen een kier. Ik weet niet of ik durf te k…

   Ik schrik wakker. Het is nog geen kwartier later. Ben ik echt zo’n egomaan? Ik wil weten wat er met Amanda is. En Annelies. Eigenlijk Annelies. Wat is dat voor onlogische emotie?

   Ik ben een onderzoeker. Ik wil weten hoe de wereld in elkaar zit. Daarom verzamel ik wetenschappelijke stukjes. Niet van die gedetailleerde artikelen voor specialisten. Daar kan ik op een gegeven moment geen touw meer aan vastknopen. Vooral de wiskunde! Verzinnen ze zomaar dat de wortel uit min één een imaginair getal is en dat noemen ze i. Die eeuwig uiteenkrullende figuren van Mandelbrot zijn boeiend maar bestaan niet in het echt. De waarheid wordt onwerkelijk, de werkelijkheid onwaar. Wat is er dan nog waar?

   Ik klim door het raam van de linoleumafdruk naar binnen. Kruip in het bed dicht tegen haar aan. Zoete zaligheid.

   Ik hang in een ballon tegen het plafond en kijk omlaag. De mensen dansen uiteenkrullende figuren. Ik herken ze niet maar ik weet wie ze zijn. Zij is er ook bij…

   Ik schrik wakker. Waar is ze gebleven?

   Stik. Het is tijd.

   Ik ben weg.